 |
| Ο Γέλτσιν στις 19/8/1991 |
Πολλά περίεργα έγιναν στο
τουρκικό πραξικόπημα που με κάνουν και εμένα να πιστεύω ότι ήταν πραξικόπημα
μαϊμού. Το πρώτο πράγμα που γίνεται σε ένα πραξικόπημα είναι να συλληφθεί όλη η
πολιτική ηγεσία και διάφοροι πιθανώς επικίνδυνοι πολιτικοί. Στη πρόσφατη
περίπτωση όχι μόνο ο Ερντογάν ήταν ελεύθερος αλλά σχεδόν όλοι οι πολιτικοί και
έκαναν δηλώσεις. O
Γκιούλ, ο πρωθυπουργός, ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης, ο υπουργός Αμύνης, ο
υπουργός Δικαιοσύνης, ο δήμαρχος της Άγκυρας, ο αρχηγός του Κουρδικού κόμματος κλπ
πήραν όλοι θέση κατά του πραξικοπήματος και επηρέασαν τους πολίτες.
Δεν πρέπει να συλληφθούν μόνο αλλά και να
εμποδιστεί κάθε δυνατότητα επικοινωνίας. Πρέπει να τους πάρουν τα κινητά και να
μην έχουν πρόσβαση σε σταθερά, υπολογιστές ούτε ακόμη και σε πρόσωπα που
μπορούν να χρησιμεύσουν ως ενδιάμεσοι και να μεταφέρουν μηνύματα. Πως διέφυγε
στους πραξικοπηματίες ένας τόσο βασικός παράγοντας που είναι η εξουδετέρωση της
πολιτικής ελίτ;
Υποτίθεται ότι ο Ερντογάν διέφυγε
της σύλληψης για λίγα μόνο λεπτά. Καλά, ας υποθέσουμε ότι ο Ερντογάν ήταν
τυχερός αλλά το ίδιο ήταν και οι υπόλοιποι; Μήπως τελικά ο Ερντογάν ήταν υπό
κράτηση όχι μόνο εχθές αλλά και τις υπόλοιπες ημέρες που είχε εξαφανιστεί. Εάν ήταν έτσι τι θα έλεγαν; Ότι τον
κρατούσαμε και τον αφήσαμε. Όλοι τότε θα υποπτευόταν ότι κάτι έγινε στο
παρασκήνιο.
Σε γενικές γραμμές οι πληροφορίες
που διακινούνταν ήταν σωστές. Δεν νομίζω ότι κυκλοφόρησε κάποια πληροφορία που
τελικά να αποδείχθηκε λανθασμένη. Αυτό που ήταν καθόλη τη διάρκεια αντικρουόμενο
ήταν σε σχέση με ποιοι έχουν τον έλεγχο. Είναι λογικό σε αυτό το σημείο να
υπάρχει σύγχυση γιατί: α) κάθε πλευρά προσπαθούσε να δείξει ότι αυτή έχει τον
έλεγχο β) ο έλεγχος πέρναγε από τη μια πλευρά στην άλλη.
Με αυτή τη λογική, η πληροφορία ότι
ο Ερντογάν ζήτησε άσυλο στη Γερμανία και πιθανώς σε άλλες χώρες πρέπει να είναι
σωστή. Αφού δεν έγινε δεκτή η αίτηση ασύλου, έκανε διάγγελμα στο τουρκικό λαό
μέσω face time.
Πρώτα κανείς εξαντλεί κάθε προσπάθεια να ανακτήσει τον έλεγχο και μετά ζητάει άσυλο
σε ξένη χώρα. Δεν γίνεται το ανάποδο. Εκτός και εάν όταν ζήτησε άσυλο έγινε
κάποια παρασκηνιακή συμφωνία όπως αναφέρει ο συναγωνιστής σε προηγούμενο άρθρο.
Από τη στιγμή που υποτίθεται ότι επιβιβάστηκε στο αεροπλάνο μέρχι τη στιγμή που
εμφανίστηκε πέρασαν αρκετές ώρες. Τι μεσολάβησε εν τω μεταξύ;
Μετά και η ώρα που έγινε το
πραξικόπημα ήταν περίεργη. Δεν είμαι ειδικός στα πραξικοπήματα αλλά με τη
λογική θεωρώ ότι είναι καλύτερο να γίνει ενώ όλοι κοιμούνται και να τους
πιάσουν στον ύπνο. Ξυπνάνε το πρωί και έχουν όλα τελειώσει. Τα σημεία κλειδιά
έχουν καταληφθεί, τα πρόσωπα έχουν συλληφθεί η εκτελεστεί και η νέα κυβέρνηση
έχει ήδη αναλάβει την εξουσία και τον έλεγχο. Αυτό έμοιαζε σαν κάτι άλλο για
μια Παρασκευή βράδυ από τις συνηθισμένες δραστηριότητες, φαγητό, ποτό, σινεμά
κλπ.
Μπορεί τελικά το ζητούμενο να μην
ήταν η ανατροπή του Ερντογάν αλλά μια συμφωνία με τον Ερντογάν. Ίσως ήταν ένα
πρώτο βήμα για την αλλαγή του Ερντογάν. Θυμίζει αρκετά το πραξικόπημα κατά του
Γκορμπατσόφ το 1991. Και ο Γκορμπατσόφ βρισκόταν για διακοπές στη Κριμαία. Το
απόγευμα της 18ης Αυγούστου, αντιλήφθηκε ότι οι επικοινωνίες του είχαν
κοπεί. Λίγα λεπτά αργότερα μια ομάδα ζήτησε να συνομιλήσει μαζί του.
Τα τανκς παρουσιάστηκαν στους δρόμους στις
19 Αυγούστου. Ο Γέλτσιν πού είχε εκλεγεί πρόεδρος της Ρωσίας δύο μήνες πριν, βγήκε
στους δρόμους και ξεσήκωνε τους πολίτες. Φάνηκε ότι υπήρχε καλή σχέση με τους
πραξικοπηματίες. Ο Γκορμπατσόφ κρατήθηκε για τρεις μέρες και στις 21 Αυγούστου
ανέλαβε τα καθήκοντα του ξανά. Όπως ακριβώς και στο χθεσινό στη Τουρκία, τα
τανκς αποσύρθηκαν, το πραξικόπημα θεωρήθηκε αποτυχημένο και ο Γκορμπατσόφ
γύρισε στα καθήκοντα του. Λίγους μήνες μετά αντικαταστάθηκε από τον Γέλτσιν. Στις
8 Δεκεμβρίου οι πρόεδροι της Ρωσίας, της Ουκρανίας και της Λευκορωσίας ανακοίνωσαν
ότι η Σοβιετική Ένωση δεν υφίσταται πλέον.
Μήπως το πραξικόπημα κατά του
Γκορμπατσόφ δεν ήταν αποτυχημένο και ο σκοπός των πραξικοπηματιών δεν ήταν
ανάληψη της εξουσίας αλλά κάτι άλλο; Μήπως το πραξικόπημα κατά του Ερντογάν δεν
ήταν αποτυχημένο και ο σκοπός τους δεν ήταν η ανάληψη της εξουσίας αλλά η
αντικατάσταση του Ερντογάν σε βάθος χρόνου;
Μ. Ζ.
