Οικονομικές προσεγγίσεις κεντροδεξιάς

            

Αρχίσανε πάλι οι μεγαλοαπατεώνες της ΝΔ το παραμύθι. Θέλουν να μας πείσουν ότι η κεντροδεξιά ιδεολογία είναι μία και ότι η ΝΔ μπορεί να πιάσει από τις παρυφές της αριστεράς μέχρι την άκρα δεξιά. Αυτοί μπορεί να λένε ότι παραμύθι θέλουν. Το κακό είναι ότι υπάρχουν πολλοί βλάκες που τους πιστεύουν.

            Μιας και γίνεται αρκετός λόγος για τις τάσεις στη κεντροδεξιά γενικότερα και ειδικότερα στη ΝΔ, θα ήθελα να προσθέσω και εγώ τη άποψη μου, όσον αφορά την προσέγγιση σε οικονομικά θέματα. Τα διάφορα οικονομικά συστήματα είναι μέσα επίτευξης οικονομικών στόχων και όχι αυτοσκοπός. Κατά τη δική μου άποψη, στόχοι μιας κοινωνίας θα έπρεπε να είναι:

1. Η μεγαλύτερη δυνατή ευημερία του συνόλου
2. Διάχυση της ευημερίας
3. Αξιοπρεπής διαβίωση του κάθε πολίτη
4. Διαφορές εισοδήματος και πλούτου αλλά όχι μεγάλες

            Η μεγαλύτερη δυνατή ευημερία του συνόλου εκφράζεται με το μέσο κατά κεφαλή εισόδημα. Υψηλοί ρυθμοί ανάπτυξης αυξάνουν γρήγορα το μέγεθος αυτό. Θα πρέπει να εξετάσουμε σε ποιούς τομείς παράγεται το προϊόν. Εάν υπάρχει υπερβολική κατανάλωση στους τομείς της υγείας, των νομικών υπηρεσιών, της ασφάλειας και της άμυνας δεν είναι σημάδι υγιούς κοινωνίας. Αυτά δείχνουν κακή υγεία, μεγάλη εγκληματικότητα και παραβατικότητα, έλλειψη εμπιστοσύνης και συνεννόησης των πολιτών και εχθρικό περιβάλλον στις γείτονες χώρες. Όλα αυξάνουν το κατά κεφαλήν εθνικό προϊόν η εισόδημα αλλά όχι την ευημερία.

            Τα τρία επόμενα είναι σχετικά μεταξύ τους αλλά διαφορετικά. Η διάχυση της ευημερίας σημαίνει να την απολαμβάνουν όσο το δυνατόν περισσότεροι πολίτες. Όσοι βρίσκονται στα χαμηλότερα στρώματα μπορεί να μην την απολαμβάνουν αλλά τουλάχιστον να έχουν μια αξιοπρεπή διαβίωση.  Το τελευταίο, οι μικρές διαφορές εισοδήματος και πλούτου συνδέεται με τα δύο προηγούμενα.

            Θα φέρω έαν παράδειγμα από την ιατρική για να γίνει αντιληπτή η στάση διαφόρων κατηγοριών οικονομολόγων (και πολιτών). Όταν κάποιος είναι άρρωστος και δεν μπορεί ο οργανισμός να θεραπεύσει από μόνος του την ασθένεια, θα πρέπει να πάρει φάρμακο. Όταν κάποιος δεν είναι άρρωστος, δεν χρειάζεται φάρμακο. Ανάλογη είναι και η στάση στην οικονομία. Εάν έχει κάποια αρρώστια και δεν μπορεί να θεραπευτεί από μόνη της χρειάζεται κρατική παρέμβαση. Όταν όμως όλα πηγαίνουν καλά δεν χρειάζεται κάποια παρέμβαση. Είναι μια κατηγορία οικονομολόγων που επιμένει να μη δίνει φάρμακο στην οικονομία όταν χρειάζεται και άλλη που δίνει φάρμακο ακόμη και όταν δεν χρειάζεται.

            Η άποψη μου είναι ότι σε γενικές γραμμές η ελεύθερη οικονομία μπορεί να επιφέρει μεγαλύτερη συνολική ευημερία και κάτω απο προϋποθέσεις να διαχυθεί σε μεγάλο μέρος της κοινωνίας, εξασφαλίζοντας ταυτόχρονα αξιοπρεπή διαβίωση για τα χαμηλότερα στρώματα. Όταν όμως δεν λειτουργεί σωστά χρειάζονται παρεμβάσεις. Η άποψη αυτή, σε συνδυασμό με τους στόχους που ανέφερα παραπάνω, είναι προς το κέντρο. Πιστεύω ότι είναι η πλειοψηφική οικονομική τάση στη κεντροδεξιά. 

            Σημαντικό τμήμα της κεντροδεξιάς αποδέχεται και επιθυμεί μεγάλες διαφορές εισοδήματος και αδιαφορεί εάν ένα τμήμα του κοινωνίας βρίσκεται κάτω από τα όρια της αξιοπρεπούς διαβίωσης. Ενδιαφέρεται μόνο για το ρυθμό ανάπτυξης και το κατά κεφαλήν εισόδημα, χωρίς να εξετάζει τι προϊόν παράγεται και πως μοιράζεται το εισόδημα. Αρνείται να διορθώσει τις αδυναμίες της ελεύθερης οικονομίας η δημιουργεί στρεβλώσεις προς όφελος των λίγων και σε βάρος των πολλών. Αντιτίθεται σε παρέμβαση ακόμη και όταν η οικονομία είναι βαριά άρρωστη. Βλέπει το οικονομικό σύστημα σαν αυτοσκοπό και όχι μέσο επίτευξης οικονομικών στόχων. Η οικονομική αυτή σκέψη  θεωρείται ακραία και υιοθετείται από ένα μεγάλο αλλά μειοψηφικό τμήμα της κεντροδεξιάς.  

Μάρκος