Εναλλακτικές για το ευρώ

Προτάσεις για ευρώ Βορρά και Νότου διατυπώνονται ήδη από το 2010. Το γαλλικό Συμβούλιο Οικονομικών Αναλύσεων (CAE) είναι ένα ανεξάρτητο συμβουλευτικό όργανο που υποβάλλει  οικονομικές προτάσεις στον πρωθυπουργό της Γαλλίας.  Επεξεργάστηκε ένα εναλλακτικό σχέδιο που προβλέπει:

- τη μαζική «κοπή» ευρώ από την ΕΚΤ

- πληρωμή από την ΕΚΤ  όλων των κρατικών ομολόγων που λήγουν

- την πτώση της ισοτιμίας του ευρώ στο 1,15

- την υιοθέτηση ευρώ του Βορρά και ευρώ του Νότου

- την παράλληλη κυκλοφορία στα κράτη εσωτερικού και εξωτερικού νομίσματος

- την θέσπιση ισοτιμιών μεταξύ εγχωρίων νομισμάτων

Η πρόταση του προέδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Χέρμαν Βαν Ρόμπεϊ για την καθιέρωση ενός «φθηνού» ευρώ στις αδύναμες δημοσιονομικά χώρες του ευρωνότου, υποστηρίζεται από τον επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας Μάριο Ντράγκι, τον πρώην πρωθυπουργού της Ιταλίας Μάριο Μόντι και οικονομολόγους της J.P. Morgan. Σύμφωνα με τη πρόταση τα κράτη –μέλη που θα υιοθετήσουν το «μαλακό» ευρώ (Ισπανία, Ιταλία, Πορτογαλία, Ελλάδα) θα απεμπλακούν από τα σκληρά προγράμματα λιτότητας αλλά δεν θα εγκαταλείψουν τη δημοσιονομική προσαρμογή.

Σε συνέντευξη στην εφημερίδα Die Welt ο καθηγητής Οικονομικών στο Πανεπιστήμιο του Βερολίνου, Μάρκους Κέρμπερ προτείνει δύο «παράλληλα» ευρώ. Υποστηρίζει ότι η επιστροφή της Ελλάδας στη δραχμή δεν θα έλυνε, αλλά αντιθέτως θα επέτεινε τα σημερινά προβλήματα. Η Γερμανία μαζί με τις χώρες που διαθέτουν ισχυρά πλεονάσματα και τηρούν αυστηρή δημοσιονομική πειθαρχία (Ολλανδία, Φινλανδία, Αυστρία, Λουξεμβούργο) θα πρέπει να εκδώσουν  το ευρώ του Βορρά  που θα κυκλοφορεί παράλληλα με το σημερινό ευρώ. Ενώ σήμερα το ευρώ είναι υπερβολικά φθηνό για τη Γερμανία και υπερβολικά ακριβό για την Ισπανία, η παράλληλη κυκλοφορία των δύο νομισμάτων θα ωφελήσει τους πάντες: τα χρέη των προβληματικών χωρών θα παραμείνουν σε ευρώ, η καθιέρωση ενός ισχυρότερου νομίσματος θα διευκολύνει  οικονομικά τη Γερμανία να προμηθεύεται ευρώ και μέσω του πληθωρισμού τα ευρώ των νότιων χωρών να συσσωρεύονται πιο εύκολα. Σύμφωνα με αναλυτές και μελετητές η  Γερμανική κοινή γνώμη θα δεχτεί πιο εύκολα τη διάσπαση του ευρώ από τη τραπεζική ένωση και την έκδοση ευρω-ομολόγων.

  

Στην Ιταλία ο ηγέτης του νέου κινήματος "Πέντε Αστέρων" Μπέπε Γκρίλο προτείνει την δημιουργία ενός νέου νομίσματος Ιταλίας, Ελλάδας, Ισπανίας και Πορτογαλίας. Θεωρεί ότι  η Ευρώπη ήταν μια ωραιότατη ιδέα των διαφόρων Ντελόρ και Μπράντ, αλλά το σχέδιο απέτυχε, διότι συναντήθηκαν οικονομίες πολύ διαφορετικές, με ένα νόμισμα που δεν έπρεπε να είναι ενιαίο.

Με άρθρο στους Financial Times ο πρόεδρος του γερμανικού Ινστιτούτου Οικονομικών Ερευνών Ifo, Χανς - Βέρνερ Ζιν και ο Φρίντριχ Σελ, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο του Μονάχου παρουσίασαν ένα σχέδιο το οποίο προβλέπει την προσωρινή έξοδο από το ευρώ για τις χώρες του νότου. Προτείνει να τους επιτραπεί να υιοθετήσουν προσωρινά το δικό τους νόμισμα με την επιλογή να επιστρέψουν στο ευρώ σε μεταγενέστερο στάδιο χρησιμοποιώντας τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Συναλλαγματικών Ισοτιμιών II.  Σήμερα έχουν ενταχθεί στο Μηχανισμό αυτό η Δανία, η Λετονία και η Λιθουανία, κράτη που δεν έχουν ακόμα υιοθετήσει το ευρώ.  Όλες οι χώρες που μπήκαν στην ευρωζώνη  από το 2000 και μετά πέρασαν μια διετή περίοδο στο Μηχανισμό πριν την ένταξη. Ο μηχανισμός αυτός θα μπορούσε να επεκταθεί και για τις χώρες που εγκαταλείπουν το ευρώ με ελεγχόμενες νομισματικές υποτιμήσεις και σταδιακές ανατιμήσεις όταν η οικονομίες καθίστανται ανταγωνιστικότερες. Ο Μηχανισμός Συναλλαγματικών Ισοτιμιών θα μπορούσε να γίνει «χώρος εκπαίδευσης» για την επιστροφή των κρατών στην Ευρωζώνη και να δώσει στις χώρες που έχουν πληγεί μια λύση ρεαλιστική και αξιόπιστη και την ελπίδα επιστροφής στο ευρώ.  «Αξίζει να υπερασπιστούμε το ευρώ. Αλλά θεωρώ μεγάλο σφάλμα να κρατάμε πάση θυσία στο ευρώ τις αδύναμες χώρες του ευρωπαϊκού νότου. Κατ' αυτόν τον τρόπο δεν βοηθάμε τις χώρες αυτές και μειώνουμε τις πιθανότητες επιβίωσης του ευρώ» δηλώνει ο κ. Ζιν.

Ο πρώην καθηγητής Οικονομικών στο Πανεπιστήμιο της Βόννης, Μάνφρεντ Νόιμαν υποστηρίζει ότι τα πάντα περιστρέφονται γύρω από τη βιομηχανική ισχύ της κορυφαίας οικονομίας της Ευρωζώνης, που είναι δυσανάλογα μεγάλη σε σχέση με εκείνη της υπόλοιπης Ευρώπης  και προτείνει έξοδο της Γερμανίας από το ευρώ. Οι προσπάθειες διάσωσης αποτυγχάνουν λόγω της λανθασμένης αντίληψης ότι οι ασθενέστερες χώρες πρέπει να γίνουν ανταγωνιστικότερες με περικοπές δαπανών.

Την έξοδο των νοτιοευρωπαϊκών χωρών από το ευρώ (πρωτίστως της Ελλάδας) και όχι της Γερμανίας θέλει το ευρωσκεπτικιστικό κόμμα «Εναλλακτική για τη Γερμανία». Ο Μπερντ Λούκε, ιδρυτής του κόμματος  άλλαξε τις ευρωσκεπτικιστικές του θέσεις: « Οχι, δεν πρέπει η Γερμανία να εγκαταλείψει το ευρώ, αλλά τα νοτιοευρωπαϊκά κράτη. Με την εισαγωγή του ευρώ, τα κράτη της νότιας Ευρώπης είχαν για δέκα χρόνια την ευκαιρία να διορθώσουν τις ανισορροπίες, δηλαδή το εμπορικό ισοζύγιο και τους ελλειμματικούς προϋπολογισμούς, αλλά δεν μπόρεσαν ή δεν ήθελαν να το κάνουν. Πρέπει να τηρούνται οι συνθήκες. Αν θέλουν οι Έλληνες να μείνουν στο ευρώ με αυτόν τον όρο, κανένα πρόβλημα. Σας το μαντεύω όμως από τώρα. Με αυτόν τον όρο, οι Έλληνες θα θελήσουν μόνοι τους αμέσως δικό τους νόμισμα».

( Από δημοσιεύσεις στο τύπο)