ΓΝΩΜΙΚΑ

1. Είναι άλλο πράγμα να εκθειάζεις την πειθαρχία, και άλλο να υποκύπτεις σ’ αυτήν.
2. Όταν ένα έθνος βρίσκεται σε πτώση, όταν μια κοινωνία καταρρέει, μια παράμετρος μπορεί να βρεθεί πάντα: έχουν ξεχάσει από πού έρχονται. Έχουν χάσει επαφή με αυτό που τους ένωσε στην αρχή.
3. Η ιδέα ότι το «Δημόσιο συμφέρον» προηγείται των ατομικών δικαιωμάτων και συμφερόντων, έχει μόνο μία ερμηνεία: το συμφέρον ορισμένων ατόμων προηγείται των δικαιωμάτων και των συμφερόντων άλλων.
4. Έχει γίνει συνήθεια να διακηρύσσουμε τα δικαιώματά μας με απώτερο σκοπό να αμελήσουμε τα καθήκοντά μας.
5. Στη Δημοκρατία όλοι έχουν το δικαίωμα να εκπροσωπούνται. Ακόμα και οι βλάκες.
6. Ο κανόνας της πλειοψηφίας ισχύει μόνο αν παίρνεις υπόψη σου τα ατομικά δικαιώματα. Γιατί δεν μπορείς να βάλεις πέντε λύκους και ένα πρόβατο να ψηφίσουν τι θα φάνε για δείπνο.
7. Η δυσπιστία απέναντι στην εξουσία θα έπρεπε να είναι το πρώτο πολιτικό δικαίωμα.
8. Οι άνθρωποι αγωνίζονται πιο σκληρά για τα συμφέροντά τους παρά για τα δικαιώματά τους.
9. Ο καπιταλισμός θριαμβεύει βασιζόμενος στο δικαίωμα της ανισότητας, αλλά θα επιβιώσει μόνο αν όλοι έχουν ίσα δικαιώματα στην ανισότητα.
10. Όσο γι’ αυτό που συνέβη μετά, μπορούμε να ισχυριστούμε ότι ο θεός έβαλε το χέρι του, και επίσης μπορούμε να πούμε ότι όταν οι άνθρωποι είναι απελπισμένοι, κανένας δεν μπορεί να τους αντισταθεί.
11. Όταν ο λαός δεν θα ‘χει τίποτα πια να φάει, θα φάει τους πλούσιους.
12. Ιστορικά, τα πιο τρομερά πράγματα -πόλεμος, γενοκτονία, δουλεία- προέκυψαν όχι από την ανυπακοή αλλά από την υπακοή.
13. Η πειθαρχία είναι η γέφυρα μεταξύ στόχου και επίτευξης του στόχου.
14. Ο χωρίς σκέψη σεβασμός προς την εξουσία είναι ο μεγαλύτερος εχθρός της αλήθειας.
15. Η πρώτη απαίτηση της πολιτικής δεν είναι η ευφυΐα ή η ενεργητικότητα, αλλά η υπομονή. Η πολιτική είναι δρόμος αντοχής στον οποίο συνήθως η χελώνα νικάει το λαγό.
16. Το δόγμα της τυφλής υπακοής και της αδιάκριτης υποταγής σε οποιαδήποτε ανθρώπινη εξουσία -είτε πολιτική είτε εκκλησιαστική- είναι το δόγμα του δεσποτισμού και δεν έχει θέση ανάμεσα σε δημοκράτες και χριστιανούς.
17. Όταν αποφασίσαμε να κάμωμε την Επανάσταση, δεν εσυλλογισθήκαμε ούτε πόσοι είμεθα ούτε πως δεν έχομε άρματα ούτε ότι οι Τούρκοι εβαστούσαν τα κάστρα και τας πόλεις ούτε κανένας φρόνιμος μας είπε «πού πάτε εδώ να πολεμήσετε με σιταροκάραβα βατσέλα».
18. Διαφωνώ με αυτό που λες, αλλά θα υπερασπιστώ μέχρι θανάτου το δικαίωμά σου να το λες.
19. Ελευθερία είναι το δικαίωμα του άλλου να διαφωνεί μαζί σου.
20. Το να είσαι ανεκτικός δεν σημαίνει να συμμερίζεσαι τις πεποιθήσεις του άλλου. Σημαίνει όμως να αναγνωρίζεις το δικαίωμα του άλλου να πιστεύει και να υπακούει τη δική του συνείδηση.
21. Το δικαίωμα να λες τη γνώμη σου δεν συνεπάγεται αυτόματα το δικαίωμα να σε παίρνουν στα σοβαρά.
22. Ειλικρινά είμαι καχύποπτος απέναντι σε οποιονδήποτε έχει μια ακλόνητη και κατασταλαγμένη άποψη σε ένα περίπλοκο θέμα.
23. Το δύσκολο σε μια διαφωνία δεν είναι να υπερασπισθεί κανείς τη γνώμη του, αλλά να την ξέρει.
24. Οι προκαταλήψεις είναι μεγάλη εξοικονόμηση χρόνου. Μπορείς να σχηματίσεις μια γνώμη χωρίς να έχεις όλα τα δεδομένα.
25. Είναι χαρακτηριστικό - και πλεονέκτημα - των δυνατών αντρών, να ανασύρουν τα κρίσιμα θέματα και να σχηματίζουν μια ξεκάθαρη γνώμη γι’ αυτά. Οι αδύναμοι πάντα πρέπει να αποφασίσουν μεταξύ εναλλακτικών απόψεων που δεν είναι δικές τους.
26. Ο έξυπνος άνθρωπος αλλάζει γνώμη. Ο ηλίθιος ποτέ.
27. Οι απόψεις μας γίνονται σταθερές από τη στιγμή που σταματάμε να σκεφτόμαστε.
28. Χάρισε σε κάθε άνθρωπο το αυτί σου, αλλά σε λίγους τη φωνή σου. Πάρε από τον καθένα την άποψή του, αλλά φύλαξε τη δική σου κρίση.
29. Μη φοβάσαι να έχεις εκκεντρικές απόψεις, γιατί κάθε άποψη που σήμερα είναι γενικά αποδεκτή, κάποτε ήταν εκκεντρική.
30. Το θάρρος είναι αυτό που χρειάζεται για να σηκωθείς επάνω και να μιλήσεις. Το θάρρος είναι επίσης αυτό που χρειάζεται για να κάτσεις κάτω και να ακούσεις.